پروتکل میکر با نام لاتین Maker Protocol یک پلتفرم وام‌دهی غیر متمرکز برای ارز دیجیتال است. این پروتکل یکی از موفق‌ترین پروژه‌های DeFi در دنیای بلاکچین است که با استیبل کوین DAI هم به شهرت خوبی رسید. ارز دیجیتال اصلی پلتفرم به همان نام میکر و با نماد MKR عرضه شده است. میکر ترکیبی از انواع قراردادهای هوشمند و سیستم‌های مالی غیر متمرکز را برای رسیدن به یک ساختار جامع مالی به کار گرفته است.
میکر (Maker) چیست؟
میکر یکی از پروژه‌های انقلابی دنیای بلاکچین است که در سال ۲۰۱۵ کدنویسی و در سال ۲۰۱۷ رونمایی شد. این پروژه برای میزبانی و تولید استیبل کوین دای (DAI) توسعه داده شد. این استیبل کوین برخلاف استیبل کوین‌های سنتی، توسط یک شرکت یا سازمان میزبانی یا نگهداری نمی‌شود و بیشتر، از الگوریتم‌های مبتنی بر بلاکچین برای پشتیبانی قیمت استفاده می‌کند.
میکر پروتکل، همان ساختاری است که حفظ ارزش استیبل کوین DAI و نگه داشتن قیمت آن برابر با یک دلار را انجام می‌دهد. سازمان غیر متمرکز میکر یا همان MakerDAO بخشی از این پروتکل است که وظیفه اصلی حفظ ارزش قیمت را برعهده دارد. در مجموع، پروتکل Maker برای کار کردن به ترکیب دو کوین MKR و DAI نیاز دارد.
برای آشنایی با ساختار میکر و روش کار آن، ابتدا باید با استیبل کوین DAI و کاربرد آن آشنا باشید. این استیبل کوین برای آسان کردن فرایند وام گرفتن در فضای کریپتو طراحی شده است. سرمایه‌گذارها می‌توانند با قفل کردن دارایی‌های ارز دیجیتال خود مثل ETH، استیبل کوین دای را به‌عنوان وام دریافت کنند. وقتی کاربران وام دریافت‌شده به‌صورت DAI را به سیسیتم برگردانند، می‌توانند ارز دیجیتال قفل شده خود را دریافت کنند. البته اگر در فرایند وام گرفتن، ارزش رمزارز وثیقه از مقدار مشخصی کمتر بشود، کل آن برای پرداخت هزینه پروتکل و برگرداندن سرمایه وام‌دهنده‌ها تسویه و فروخته می‌شود.
اکوسیستم میکر را می‌توان یکی از اولین سرویس‌های DeFi در دنیای کریپتو دانست. این اکوسیستم سال‌ها قبل از اینکه دیفای به مفهومی پرطرفدار و خبرساز تبدیل شود، در بازار کریپتو حضور داشت. خدمات میکر، جریانی را در بازار شروع کرد که امروز انواع خدمات مالی را به‌صورت غیر متمرکز و بدون نیاز به سازمان‌های سنتی ارائه می‌کند. درواقع میکر نشان داد که قراردادهای هوشمند می‌توانند کاربردهایی بسیار فراتر از اجرای خودکار فرایندها داشته باشند.
اغلب کاربران و سرمایه‌گذاران، پلتفرم میکر را با استیبل کوین DAI می‌شناسند؛ اما ارز دیجیتال MKR عضو حیاتی‌تر این اکوسیستم بوده که کل فرایندها به آن وابسته است. ارز دیجیتال MKR در ابتدا برای کاربرد حق رای‌دهی در MakerDAO طراحی شد. درواقع این ارز دیجیتال به کل بازار کریپتو نشان داد که می‌توان ساختار مدیریت و حاکمیت پروژه‌های کریپتویی را هم غیر متمرکز کرد. کاربران با داشتن MKR می‌توانند در تصمیم‌های مدیریتی و حاکمیتی پلتفرم میکر نقش کاربردی داشته باشند. به‌عنوان مثال آن‌ها تعیین می‌کنند که کدام ارزهای دیجیتال در پلتفرم میکر به‌عنوان وثیقه پذیرفته شود. برای آشنایی بیشتر با این روند، مطلب «چگونه MakerDAO در دنیای دیفای پیشگام شد؟» را بخوانید.
تاریخچه پلتفرم میکر
گروهی از توسعه‌دهنده‌های حرفه‌ای بلاکچین در سال ۲۰۱۵ و با مدیریت رون کریستنسن، پلتفرم میکر را توسعه دادند. بعد از مدتی، این گروه بزرگ‌تر شد و بنیاد میکر یا همان Maker Foundation را شکل داد. بنیاد میکر ساختار شرکتی به خود گرفت و دفتر اصلی آن در Cayman Islands راه‌اندازی شد.
اولین سرمایه‌گذاری جدی روی میکر در سال ۲۰۱۷ رخ داد. بنیاد میکر با فروش توکن‌های MKR به سرمایه‌گذاران بزرگ دنیای کریپتو، ۱۲ میلیون دلار سرمایه جذب کرد. برخی از سرمایه‌گذاران دور اول، از فعالان جدی دنیای کریپتو بودند. نام Andreessen Horowitz, Polychain Capital و 1Confirmation در بین آن‌ها دیده می‌شد. اندرسن هورویتز در دور بعدی باز هم تعداد بیشتر توکن MKR خریداری کرد تا جدیت خود را برای توسعه اکوسیستم پایدار استیبل کوین DAI نشان دهد.
سرمایه‌گذاری بعدی در سال ۲۰۱۹ انجام شد و شرکت‌هایی مثل Paradigm و Dragonfly Capital Partners، برای توسعه پلتفرم میکر در آسیا، ۲۷/۵ میلیون دلار در آن سرمایه‌گذاری کردند.
پروتکل Maker چطور کار می‌کند؟
در زمان راه‌اندازی Maker Protocol، یک میلیون توکن MKR ساخته شد. این توکن‌ها به هولدرها امکان و امتیاز می‌دادند که در رای‌گیری‌های حیاتی برای تصمیم‌های اصلی پروتکل نقش داشته باشند.
برای تصمیم‌گیری درباره توسعه و تغییرات آتی پروتکل میکر، ابتدا یک پروپوزال یا همان پیشنهاد برای توسعه مطرح می‌شود. این فرایند سپس به رای‌گیری گذاشته می‌شود که به نام Proposal Polling می‌شناسیم. سپس رای‌دهی درباره اجرا یا عدم اجرای تغییرات (Executive Voting) در فروم‌های گفت‌وگوی میکر اجرا می‌شود. درصورتی که اکثریت دارنده‌های MKR به اجرای پروپوزال رای بدهند، آن پیشنهاد وارد فرایند توسعه و اجرا خواهد شد.
امتیاز و حق رای هولدهای MKR نسبت به تعداد توکن‌های آن‌ها سنجیده می‌شود. به‌عنوان مثال ۱۰ هولدر که هر کدام هزار توکن دارند، حق رای بیشتری نسبت به ۱۰۰ هولدر دارند که هرکدام ۵۰ توکن داشته باشند. البته افرادی که هولدر MKR نیستند هم می‌توانند در رای‌گیری‌ها شرکت کنند، اما رای نهایی توسط هولدرها ثبت می‌شود.
سازوکار DAI Saving Rate
هولدرهای ارز دیجیتال MKR روی یکی از مهم‌ترین تصمیم‌ها و قوانین پروتکل میکر حق نظر دادن و رای دادن دارند. آن‌ها تعیین می‌کنند که هولدرهای DAI درصورت استیک کردن و قفل کردن دارایی‌های خود روی پروتکل، چه مقدار سود دریافت خواهند کرد. این ساختار به نام DAI Saving Rate شناخته می‌شود.
سود دریافتی استیک‌کننده‌های DAI در طول سال‌ها تغییراتی داشته است. به‌عنوان مثال این سود در برخی سال‌ها تا ۸/۷۵ درصد رسید. البته در وضعیت بحرانی بازار، هولدرهای توکن میکر تصمیم گرفتند نرخ سود را به صفر برسانند تا سرمایه‌گذاران، استیبل کوین DAI خود را بفروشند و قیمت آن به نرخ ثابت برگردد.
وقتی قیمت DAI به کمتر از یک دلار می‌رسد، پروتکل میکر و رای‌دهنده‌های اصلی، نرخ سود آن را بالا می‌برند. درنتیجه تقاضا برای خرید استیبل کوین DAI بیشتر می‌شود و نرخ آن را به یک دلار می‌رساند.
ارز دیجیتال MKR چیست؟
ارز دیجیتال MKR یک توکن روی شبکه اتریوم و مبتنی بر استاندارد ERC-20 است. این توکن کاربردهای متنوعی در پروتکل میکر دارد و به‌عنوان توکن حاکمیتی و کاربردی شناخته می‌شود. ارز دیجیتال MKR هیچ نرخ تولید و توزیع ثابتی ندارد.
ارزش و قیمت ارز دیجیتال MKR ارتباط مستقیمی با اعتبار و افزایش شهرت پروتکل میکر دارد. وقتی پروتکل به خوبی کار می‌کند و اعتبار زیادی دارد، توزیع آن کاهش پیدا می‌کند و وقتی در ساختارهای حاکمیتی، مشارکت کمتر شود، توزیع و عرضه MKR هم بیشتر می‌شود. ارز دیجیتال MKR با دو ساختار به نام‌های Surplus Auctions و Debt Auctions تولید و توزیع می‌شود.
بیشتر بخوانید: معرفی سه پروژه برتر DAO برای تقویت دنیای کریپتو
ساختار Surplus Auctions
سازوکار حراج مازاد یا Surplus Auction وقتی اجرا می‌شود که کارمزدهای دریافتی در پروتکل میکر از حدی که MakerDAO مشخص کرده است، بیشتر شود. استیبل کوین‌های مازادی که از حد مشخص بیشتر شده‌اند، با پرداخت MKR خریداری می‌شوند تا حراج تمام شود. این توکن‌های MKR سپس سوزانده می‌شوند تا ارزش توکن بیشتر شود.
ساختار Debt Auctions
سازوکار حراج بدهی یا Debt Auction مخصوص زمانی است که پلتفرم گردش کافی را ندارد. در این زمان، توکن‌ها با قیمت پایین‌تری فروخته می‌شوند تا دارایی لازم برای کارکرد بهتر پلتفرم جذب شود. در این فرایند، توکن‌های MKR جدید تولید و برای خرید با DAI به حراج گذاشته می‌شوند. این فرایند، توزیع ارز دیجیتال MKR را بیشتر می‌کند و باعث کاهش قیمت آن می‌شود.
ارزش MKR و سقف توزیع
ارزش یا همان قیمت ارز دیجیتال MKR ارتباط مستقیمی با کارایی آن به‌عنوان یک توکن حاکمیتی دارد. توانایی تاثیر گذاشتن روی قیمت DAI و تصمیم‌گیری درباره فرایندهای اساسی پلتفرم میکر، انگیزه لازم را برای خرید و هولد کردن ارز دیجیتال میکر ایجاد می‌کند.
سیستم حاکمیتی میکر یا همان MakerDAO ابتدا ارز دیجیتال MKR را در تعداد یک میلیون توکن به بازار عرضه کرد. البته همان‌طور که گفته شد، این مقدار عرضه و توزیع ثابت نیست و برای حفظ قیمت DAI در دوره‌های مختلف، تغییر می‌کند. توکن‌های MKR که برای حفظ ارزش تولید می‌شوند، در یک خزانه امن به نام Maker Vault ذخیره می‌شوند. این خزانه هم مثل تمامی سازوکارهای میکر بر اساس قراردادهای هوشمند عمل می‌کند.
مکانیزم نرخ هدف یا TRFM
پروتکل میکر برای حفظ ارزش DAI در نزدیکی یک دلار، مکانیزمی به نام Target Rate Feedback Mechanism هم دارد. این مکانیزم در شرایط نوسان شدید بازار وارد عمل می‌شود تا قیمت DAI ثابت بماند. در مکانیزم TRFM قیمت DAI به‌صورت منظم بررسی و رصد می‌شود و درصورت افت شدید، وارد عمل خواهد شد.
از کجا ارز MKR بخریم؟
ارز دیجیتال میکر با نماد MKR در بسیاری از صرافی‌های بزرگ متمرکز و غیر متمرکز بین‌المللی پشتیبانی می‌شود. بایننس، اچ‌تی‌اکس، یونی‌ساپ، کراکن و کوکوین تعدادی از این صرافی‌ها هستند. البته برای خرید و فروش MKR در این پلتفرم‌ها باید ریسک‌ها و محدودیت‌های تحریم و KYC را در نظر داشته باشید.
برای خرید رمز ارز MKR در ایران می‌توانید از صرافی معتبر رمزینکس استفاده کنید. در این صرافی صدها ارز دیجیتال مانند آوه، سینتتیکس، ارز سوشی سواپ و… را می‌توان با کمترین کارمزد خرید و فروش کرد. رمزینکس امکان خرید MKR با ریال را هم فراهم کرده است که در سریع‌ترین زمان انجام می‌شود. همچنین می‌توانید قیمت انلاین ارزهای دیجیتال را در این صرافی رصد کنید.
برای خرید و فروش ارز دیجیتال در رمزینکس باید ثبت‌نام و احراز هویت کنید. این فرایند در سریع‌ترین زمان انجام می‌شود. بعد از آن می‌توانید با کارت‌های عضو شبکه شتاب، ارز دیجیتال مورد نظر خود را با پرداخت ریال یا ارز دیجیتال از کیف پول به صرافی رمزینکس، خرید و فروش کنید.
برای ثبت‌نام در رمزینکس تنها به یک شماره موبایل یا ایمیل نیاز دارید. بعد از ثبت‌نام باید شماره موبایل یا ایمیل خود را تایید کنید و سپس وارد حساب کاربری شوید. از اینجا می‌توانید احراز هویت کنید.
برای احراز هویت هم فقط باید مدارک هویتی خود را در پروفایل کاربری بارگذاری کنید. بعد از بارگذاری، هویت شما در سریع‌ترین زمان تایید می‌شود. از اینجا به بعد می‌توانید به راحتی صدها ارز دیجیتال را در رمزینکس خرید و فروش کنید.
